سیاهرگها یا وریدهای واریسی به رگهای خونی پیچ خورده و گشادی گفته میشود که بیشتر در پاها دیده میشوند. فشار مداوم روی سیاهرگها باعث میشود دیواره رگهای خونی ضعیف شود و رگهای واریسی ایجاد گردد.
آرمان: در بیشتر افراد، وریدهای واریسی، بدشکل و عنکبوتی هستند و از این نظر آزاردهنده میباشند، ولی در برخی موارد نیز باعث ایجاد درد زیادی موقع راه رفتن و ایستادن میشوند و در موارد شدید باعث بروز زخمهای پوستی میگردند. راهی برای جلوگیری از تشکیل سیاهرگهای واریسی وجود ندارد، ولی با انجام برخی کارها میتوان احتمال ابتلا به این مشکل را کاهش داد:
به طور منظم ورزش کنید.پیاده روی و آهسته دویدن، جریان خون را در پاها بهبود میدهد و جریان خون مناسب، از پیشرفت و بدتر شدن سیاهرگهای واریسی جلوگیری میکند. همچنین ورزش، فشار خون بالا را کاهش میدهد و سیستم گردش خون کل بدن را تقویت میکند.
از ایستادن طولانی مدت خودداری کنید. ایستادن در یک جا برای مدت زمان طولانی، فشار وارده به سیاهرگهای پاها را افزایش میدهد. این فشار وارده نیز دیواره رگهای خونی را ضعیف میکند.
البته برخی مشاغل طوری هستند که فرد مجبور است مدت طولانی در یک جا سر پا بایستد. در این گونه مواقع سعی کنید هر چند وقت یک بار وضعیت بدنی خود را تغییر دهید و حداقل هر نیم ساعت یک بار کمی قدم بزنید تا خیلی یک جا نایستید.اگر میتوانید در حالت نشسته هم کار خودتان را انجام دهید، سعی کنید مدتی هم بنشینید.صندلیهای بلندی وجود دارند که در برخی موارد میتوانید به جای ایستاده کار کردن، از آنها برای انجام کار خود استفاده کنید.
به طور صحیح بنشینید.روی صندلی، صاف و راست بنشینید و پاهایتان را روی هم نیندازید. نشستن صحیح و مناسب، گردش خون را در پاها بهبود میبخشد، در حالی که انداختن پاها روی هم، جریان خون را در پاها مختل میکند.
وزن مناسب و سالم بدن را حفظ کنید.وزن اضافی بدن در افراد چاق، فشار زیادی روی پاها و سیستم گردش خون بدن وارد میکند. لذا کاهش وزن اضافی بدن، خطر ابتلا به سیاهرگهای واریسی را در خیلی موارد کم میکند. یک برنامه غذایی سالم و مناسب داشته باشید و از مصرف غذاهای پر کالری و با ارزش غذایی کم خودداری کنید. همچنین به طور منظم ورزش کنید. با داشتن یک برنامه غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم، خطر ابتلا به واریس پا هم کم میشود. البته برخی افراد، بدون در نظر گرفتن وزن آن ها، بیشتر از بقیه مستعد ابتلا به واریس پا هستند. در این گونه موارد هم بایستی وزن مناسب بدن را حفظ کرد، ولی بایستی با پزشک متخصص در مورد سایر راههای کاهش خطر ابتلا به واریس مشورت نمود.
سیگار نکشید.کشیدن سیگار خطرات زیادی برای سلامتی بدن دارد، ولی به یاد داشته باشید که بالا رفتن فشار خون در اثر مصرف سیگار، در ایجاد سیاهرگهای واریسی موثر است.
از مصرف قرصهای ضد بارداری با استروژن بالا خودداری کنید. مصرف طولانی مدت قرصهای ضد بارداری با استروژن بالا، خطر ابتلا به واریس پا را افزایش میدهد که به دلیل تغییر عملکرد دریچههای سیستم گردش خون است.لذا اگر میخواهید برای مدت زمان طولانی از قرصهای ضد بارداری استفاده کنید با پزشک متخصص مشورت کنید تا داروی دیگری برای شما بنویسد، یا سایر روشهای جلوگیری از بارداری را برای شما بیان کند تا از آنها استفاده کنید.
پاهای خود را مدتی بالا نگه دارید.خصوصا اگر مدت زمان طولانی ایستاده اید، مدتی در طی روز یا بعد از اتمام کار خود، پاهای خود را بالا نگه دارید تا گردش خون در پاها بهبود یابد و پاها استراحت کنند.همچنین موقع خواب میتوانید کمی پاهای خود را بالاتر بگذارید. برداشتن فشار از روی پاها، از تجمع خون در سیاهرگها جلوگیری میکند.
شلوار و دامن تنگ نپوشید.برای بهبود جریان خون به قسمتهای پایینی بدن، از پوشیدن لباس تنگ در قسمت پاها و کمر خودداری کنید. لباسهای کمی گشاد و نرم بپوشید. هم چنین کفش راحت، با پاشنه متوسط و اندازه پای خود بپوشید و از پوشیدن کفشهای پاشنه بلند و تنگ و نامناسب خودداری کنید.
جوراب سفت و مخصوص واریس بپوشید.اگر واریس پای شما روز به روز بدتر میشود، از جورابهای مخصوص واریس استفاده کنید. این جورابها را میتوانید از داروخانه یا مراکز فروش لوازم پزشکی تهیه کنید. قبل از خرید جوراب مخصوص واریس، درباره اندازه و میزان فشردگی جوراب که مناسب شرایط شما باشد، با پزشک خود یا دکتر داروخانه مشورت کنید.
از درمانهای پزشکی استفاده کنید.در حالی که استفاده از روشهای بالا میتواند از پیدایش سیاهرگهای واریسی جلوگیری کند، ایجاد سیاهرگهای واریسی جدید را متوقف نماید و اندازه و میزان درد سیاهرگهای واریسی موجود را کاهش دهد، اگر با این همه درد شدیدی داشتید یا اگر روشهای بالا موثر نبودند، بایستی از درمان پزشکی تحت نظر پزشک متخصص استفاده کنید. این روشهای درمانی عبارتند از: اسکلروتراپی، جراحی با لیزر و برداشتن سیاهرگهای واریسی از پا.با پزشک متخصص مشورت کنید تا بهترین روش درمانی مناسب شما را بیان کند.
نکات مهم
سیاهرگهای واریسی پا در زنان شایعتر است، ولی تعداد زیادی از مردان را نیز میتواند مبتلا کند. با افزایش سن، احتمال ابتلا به واریس پا بیشتر میشود، اما سیاهرگهای واریسی در هر سنی میتوانند تشکیل شوند و مساله وراثت نیز در بروز این مشکل موثر است.
اگرچه سیاهرگهای واریسی به طور کلی مشکل خطرناکی نیستند، ولی میتوانند نشان دهنده یک بیماری جدی و خطرناک باشند. لذا اگر وضعیت سیاهرگهای واریسی در شما روز به روز بدتر میشود، حتما به پزشک مراجعه کنید تا وضعیت سلامتی شما را بررسی کند.
در جایی از پا که واریس معمولا رخ میدهد از یخ استفاده کنید یا آن را گرم کنید تا عضلات و درد پاها آرام شوند.
سعی کنید پاها را بالاتر از سر خود نگه دارید. همچنین برای جریان خون بهتر از روغن بادام استفاده کنید.
هشدارها
در شرایط زیر فورا نزد پزشک بروید: اگر رگهای واریسی شما خونریزی کرد، اگر دچار درد یا ورم ناگهانی در پاها شدید، اگر متوجه یک برآمدگی در سیاهرگ واریسی یا نزدیک آنها شدید.
نباید برای از بین بردن رگهای واریسی از درمان با دست، مثل ماساژ یا لرزاندن پا استفاده کرد. این کار خطرناک است و باعث ایجاد آمبولی (لخته خون متحرک) در رگها میشود که میتواند حرکت کند و با قرارگیری در رگهای قلب باعث سکته قلبی گردد، یا در رگهای مغز باعث سکته مغزی شود یا در رگهای ریه، باعث انفارکتوس ریوی شود که همه اینها کشنده هستند.
مراقب درمانهای گران قیمت و غیر متعارف باشید. در حالی که بیشتر این نوع درمانها ضرری ندارند، ولی معمولا در درمان بیماری هم موثر نیستند. در این مورد میتوان به داروهای گیاهی اشاره کرد. برخی از این مکملهای گیاهی واقعا از بروز مشکل جلوگیری یا آن را درمان میکنند، ولی تبلیغات و ادعاهای بسیاری از شرکتهای تولیدکننده آنها بیپایه و اساس است. لذا همیشه قبل از استفاده از هر نوع داروی گیاهی یا گیاه دارویی با پزشک مشورت کنید. پزشک نمیتواند ادعای این شرکتها را تایید یا رد کند، ولی میتواند عوارض مضر برخی از این گیاهان دارویی را به شما بگوید.